Informacje:
Występowanie
Zamieszkuje lasy całej Europy, północnej i środkowej Azji oraz północnej Afryki. Zasadniczo osiadły, choć część populacji wędruje jesienią wykazując inwazyjność. Ma to miejsce w latach niedoboru nasion. Pojawia się wtedy liczniej w Europie Środkowej i Zachodniej. Młode ptaki w pierwszym roku życia mogą koczować w poszukiwaniu nowych terenów lęgowych. Wyróżniane 20 podgatunków różni się od siebie nieznacznie.- W Polsce rozpowszechniony, średnio liczny ptak lęgowy. Najliczniejszy i najpowszechniejszy z polskich dzięciołów, występujący we wszystkich drzewostanach w całym kraju i przez cały rok. Na większości obszaru występuje częściowo osiadły, zachodni podgatunek Dendrocopos major pinetorum. Na Mazurach zamiast niego lęgnie się Dendrocopos major major. Jest to podgatunek bardziej wędrowny i pojawia się w Polsce również podczas koczowań i wędrówek, zwłaszcza na wybrzeżu[3]. Zima pojawiają się większe osobniki z populacji północnych i wschodnich.
Charakterystyka
Cechy gatunku
Ptak wielkości drozda o kontrastowym upierzeniu ściśle związany z korowiną drzew. Kuper, ogon, skrzydła, grzbiet i wierzch głowy czarne. U samca na tylnej części głowy (potylicy) jaskrawoczerwona, poprzeczna pręga, której brak u samicy. Tęczówki oczu są czerwone. Czarny pas ciągnie się od dzioba w kierunku piersi. Drugi otacza górną część szyi. Dolna część brzucha i podogonie w kolorze jaskrawoczerwonym oddzielają się wyraźnie od białego spodu - jest charakterystyczna dla tego gatunku cecha ubarwienia. Na szyi dwie białe plamy, podobnie na barkach oraz skrajnych sztywnych sterówkach. Ma mocny, dłutowaty ciemnoszary dziób i szare nogi. Czepne nogi dostosowane są do siadania na pionowych pniach, dwa palce są skierowane ku przodowi, a dwa ku tyłowi. Młode dzięcioły mają natomiast całe ciemię i tył głowy czerwono-pomarańczowe. Ptak nie jest płochliwy, choć zachowuje ostrożność. Jego lot jest falisty. Jest nieco mniejszy od kosa.Gatunki europejskich dzięciołów rozróżnia się po rozmiarach, rysunkach na szyi i grzbiecie, ubarwieniu czapeczki na głowie. Różnice tkwią też w zasięgiem rozprzestrzenia się i `środowisku występowania. Dzięcioła dużego można pomylić z innymi członkami jego rodziny - dzięciołem białogrzbietym, białoszyim, średnim, trójpalczastym i dzięciołkiem. Wszystkie prowadzą podobny tryb życia i tak samo wydobywają pokarm czy gnieżdżą się.
Wymiary średnie
- Długość ciała ok. 23 cm
- Rozpiętość skrzydeł ok. 44 cm
- Masa ok. 88 g.
Głos
Wydają dźwięki inne niż ptaki wróblowe. Śpiew zastąpiło bębnienie o korę drzewa, które służy oznajmianiu innym samcom o zajętym terytorium i gotowości do jego obrony oraz ma przywabiać samicę. Słychać go jako krótką serię szybko powtarzanych mocnych uderzeń dziobem. Aby wzmocnić efekt dzięcioł duży bębni w wypróchniałą korę pod którą znajduje się pusta przestrzeń. Gdy takiej brakuje może uderzać nawet w blaszane dachy lub anteny. Działa to wtedy jak pudło rezonansowe i werblowy sygnał godowy roznosi się daleko. Usłyszeć go można w lasach i parkach od marca do czerwca.Gdy wspina się po pniu wydaje ciche "kik kik", a gdy jest spłoszony "gi gi gi".
Biotop
Stare lasy liściaste, iglaste (sosnowe) lub mieszane z domieszką osiki. Również inne mniejsze zadrzewienia (w tym śródpolne), parki miejskie i wiejskie (nawet w centrach miast), ogrody oraz aleje na równianach i terenach górzystych. Nie jest to zatem ptak wymagający pod względem składu gatunkowego, wysokości nad poziomem morza i wieku drzewostanu.Okres lęgowy
Gniazdo
Dziupla wykuta w pniu lub bocznym konarze przez obojga rodziców, umieszczona zazwyczaj na wysokości od 0,5 do 20 m nad ziemią w potężnym żywym drzewie. Chętniej wybiera pnie z uszkodzonym drewnem, podobnie jak inne dzięciołowate. Tylko wyjątkowo kuje w całkowicie zdrowym drewnie. Średnica otworu dziupli 4,5–5,5 cm, tj. znacznie mniejsza niż w dziuplach dzięcioła czarnego, dzięcioła zielonego i dzięcioła zielonosiwego. Budowa dziupli trwa 2 -3 tygodnie. Nie jest wysłana ściółką, a podkładkę stanowią jedynie suche trociny i odłamki drewna, które wpadają do środka komory gniazdowej w trakcie jej wykuwania. Zwykle co roku wykuwa nową dziuplę, rzadziej zasiedla starą. Korzysta także ze skrzynek lęgowych. JajaSkładane w pierwszej dekadzie maja w ilości 5–7, gdy wykuwanie dziupli jest już zakończone. Mają białą, grubą skorupkę z połyskiem i średnie wymiary 26 x 19 mm. Dzięcioł duży wyprowadza jeden lęg w ciągu roku. Gniazduje od kwietnia do czerwca.
] Wysiadywanie i pisklęta
Obydwoje rodzice przez okres 12–13 dni, licząc od złożenia ostatniego jaja. Pisklęta, gniazdowniki, przebywają w dziupli 21 do 25 dni i są wtedy bardzo hałaśliwe. Młode zdradzają swoją obecność w dziupli odzywając się nieprzerwanie. Jedno z nich stale wygląda z dziupli czekając aż rodzice przylecą z pokarmem. Oboje rodzice dokarmiają je nawet gdy już opuszczą gniazdo.Zimą dzięcioła dużego można spotkać w mieszanych stad złożonych również z sikor, kowalików, pełzaczy i mysikrólików. Razem starają się szukać pokarmu i nawzajem ostrzegają przed drapieżnikami. O tej porze roku odwiedza też karmniki.
Pożywienie
W okresie wiosny i lata (lęgowym) to głównie owady i ich larwy wydobywane z drewna - gąsienice motyli, mrówki, chrząszcze, zimą i jesienią również duża ilość nasion sosnowych oraz świerkowych i owoców (jagód, żołędzi). Zimą również nie stroni od wywieszonej w karmnikach słoniny. Może żywić się także padliną. Pewną osobliwością tych dość dużych ptaków jest to, że najchętniej zjadają mszyce. Wiosną dzięcioły mogą nakłuwać korę brzóz i pić wyciekający sok roślinny. Czasem zjadają też ptasie jaja i pisklęta. W porównaniu z innymi gatunkami dzięciołów jego dieta jest zatem mniej wyspecjalizowanaW określonych wybranych miejscach w szczelinach korowiny pnia lub pieńka, rozwidleniach gałęzi lub w pękniętej korze, zwanym kuźniami, dzięcioł duży wkłada szyszki drzew iglastych. Obiera je tam swym mocnym dziobem z pojedynczych łusek i wybiera nasiona. Owady (są one często szkodnikami drzew) spod kory drzew wydobywa długim i lepkim językiem lub też zbiera z drzew i krzewów. Żeruje w koronach drzew i na ziemi chodząc po pniach i je opukując z każdej strony. Często zajmuje go wykuwanie, również w twardym drewnie. Może zwisać głową w dół gdy siedzi na cienkich gałązkach i stara się zerwać szyszkę.
Oto 4 zgadywanka:
Informacje:
Jaskółkowate (Hirundinidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Obejmuje gatunki owadożerne zamieszkujące cały świat poza najwyższymi szerokościami geograficznymi. Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:
- krótki dziób i szeroka paszcza
- długie, ostro zakończone skrzydło
- w przeciwieństwie do jerzykowych są zdolne do chodzenia po ziemi
- na ogół brak dymorfizmu płciowego
- żywią się owadami chwytanymi w locie, stąd wysokość lotu zależy od wilgotności powietrza
- gniazda na skałach, budynkach lub w norach (bardzo rzadko na drzewach), w skład materiału na gniazdo zawsze wchodzi ślina ptaka
- zwykle jeden do dwóch lęgów w roku, w zniesieniu 4 do 6 jaj
- gatunki północne wędrowne, południowe osiadłe.
Gatunki w faunie Polski
W faunie Polski występują cztery gatunki, wszystkie objęte ścisłą ochroną gatunkową[2]:- jaskółka oknówka
- jaskółka dymówka
- jaskółka brzegówka
- jaskółka rudawa (gatunek niegniazdujący w Polsce, sporadycznie zalatujący)
Podział systematyczny
Do rodziny zaliczane są następujące podrodziny i rodzaje[3][4]:- Podrodzina: jaskólniki (Pseudochelidoninae)
- Podrodzina: jaskółki (Hirundininae)
- Alopochelidon – jedynym przedstawicielem jest jaskółeczka rudogłowa (Alopochelidon fucata)
- Atticora
- Cecropis
- Cheramoeca – jedynym przedstawicielem jest chera australijska (Cheramoeca leucosterna)
- Delichon
- Haplochelidon – jedynym przedstawicielem jest jaskółka andyjska (Haplochelidon andecola syn. Hirundo andecola)
- Hirundo
- Neochelidon – jedynym przedstawicielem jest jaskółeczka mała (Neochelidon tibialis)
- Notiochelidon
- Petrochelidon
- Phedina
- Progne
- Psalidoprocne
- Pseudhirundo – jedynym przedstawicielem jest jaskółka szarorzytna (Pseudhirundo griseopyga)
- Ptyonoprogne
- Riparia
- Stelgidopteryx
- Tachycineta
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz